Üsküdar Mihrimah Sultan Camii

Sultan, 21 Mart 1522 tarihinde doğmuştur. 10. Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın Hürrem Sultan’dan doğan kızıdır. 25 Ocak 1578, İstanbul tarihinde vefat etmiştir. Süleymaniye Camii türbesine gömülmüştür. 1522'de, Osmanlı padişahı Sultan I. Süleyman ile eşi Hürrem Sultan'ın Mehmet'ten sonraki ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Mihrimah Sultan'ın doğumundan iki yıl sonra da Hürrem Sultan, Sultan I. Süleyman'ın ölümünden sonra yerine geçecek olan diğer çocuğu II. Selim'i dünyaya getirdi. 1539'da 17 yaşındayken Diyarbekir Beylerbeyi Rüstem Paşa ile evlendirildi. Düğün töreni iki küçük erkek kardeşi Beyazıt ve Cihangir'in sünnet düğünüyle birlikte At Meydanı'nda şölenlerle kutlandı. Rüstem Paşa bu evlilikten sonra sadrazam oldu ve 1544-1561 yılları arasında 2 yıllık bir süre hariç kesintisiz sadrazamlık yaptı. Bu evlilikten 1541'de bir kız çocukları dünyaya geldi. Daha sonra 1545’te Murat beyi ve 1547 de Mehmet beyi dünyaya getirdi.

Mihrimah Sultan yaşamı boyunca devlet işlerinde çok söz sahibi oldu. Babasını Malta'ya sefer düzenlemeye ikna etmek için kendi parasıyla 400 gemi yaptıracağına söz verdiği bile söylenir. Annesi Hürrem Sultan gibi Lehistan kralı II. Zygmunt August'la yazışmalar yaptı. Çok büyük bir servet sahibi oldu. 1540-1548 yılları arasında Mimar Sinan İstanbul'un Üsküdar ilçesinde cami Üsküdar İskele Camii, medrese, ilkokul ve hastaneden oluşan büyük bir külliye yaptı. Ayrıca 1562-1565 yılları arasında yine Mimar Sinan İstanbul'un Edirnekapı semtinde cami, çeşme, hamam ve medreseden oluşan Mihrimah Sultan Camii ve külliyesini yaptı. Annesi 1558'de öldükten sonra babasına annesinin oynadığı danışmanlık rolünü oynadı. 1566'da babası öldükten sonra yerine geçen erkek kardeşi II. Selim'in saltanatı boyunca da danışmanlığını sürdürdü. Anneleri Hürrem Sultan ölmüş olduğu için kardeşi için adeta bir Valide Sultan rolünü oynadı. Mihrimah Sultan 1578'de yeğeni Sultan III. Murat'ın saltanatı sırasında öldü ve babası Sultan I. Süleyman'ın Süleymaniye Camii'ndeki türbesinde babasının yanı başında gömüldü.

Mihrimah Sultan İstanbul’da biri Edirnekapı’da diğeri Üsküdar’da olmak üzere, aynı isimli iki külliye inşa ettirmiştir. Üsküdar iskelesinin karşısında yer alan tarihi külliye, 1548 yılında inşa edilmiştir. Mimar Sinan tarafından yapılmış olan Şehzade Camisi ile aynı zamanlarda yapılmıştır. Mihrimah Sultan külliyesi cami, medrese, sıbyan mektebi, çeşme yapılarından oluşur. Haziresinde Sinaneddin Yusuf, Kaptanı derya Sinan Paşa ve Sadrazam İbrahim Ethem Paşa medfundur. Caminin kubbesi on metre çapındadır. Tek şerefeli iki minaresi, mukarnaslı mihrabı ve mermerden minberi klasik mimarinin en güçlü biçimlerini yansıtır. Cami Anadolu yakasındaki mimarinin önde gelen ve geçmişin izlerini taşıyan sayılı eserden biridir. Son cemaat bölümünü dolanan revakla ayrı bir estetik görünüme kavuşan yapının denize bakan tarafında, yirmi köşeli mermer bir şadırvan bulunur.

Külliyenin diÄŸer bölümlerinin birçoÄŸu günümüze ulaÅŸamamıştır. Külliyenin On altı odadan oluÅŸan ve günümüzde saÄŸlık merkezi olarak kullanılan medresesi; Mihrimah Sultan’ın iki oÄŸluna,  Rüstem PaÅŸa’nın oÄŸlu Osman AÄŸa’ya ve Kaptan-ı Derya Sinan PaÅŸa’ya ait türbeler günümüze ulaÅŸan yapılardır. Günümüze ulaÅŸan külliye içindeki bir diÄŸer yapıysa Sıbyan Mektebi’dir. Sıbyan Mektebi kubbeli bir sundurmadan ve bir dershaneden müteÅŸekkildir. Tabhane 1772 yılındaki yangından sonra yok olmuÅŸ, Külliye Hanı’nın ve Ä°mareti’nin kalıntıları tamamıyla silinmiÅŸtir.