Ali Kethüda Camii; İstanbul Boğazının Rumeli yakasında son büyük yerleşim yeri olan Sarıyer Yeni Mahalle caddesi üzerine 1690 tarihlerinde Sultan II.Mustafa döneminde Sadrazam Kethüdası Ali Efendi tarafından inşa ettirilmiştir. Yapı Sarıyer eski meydanı denilen noktadır. Bugün Sarıyer meydanının yeri değişmiştir. Yapının inşa edildiği yer eskiden sahil idi. Zamanla sahilin doldurulması ve balıkçı barınağı yapılması ile cami sahilden biraz geride kalmıştır. Hadikatül Cevami’de Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın kethüdası Maktul Mehmet Ağa tarafından 1720 yılında caminin tamir ettirildiği ve bir minare eklendiği anlatılmaktadır.
MÄ°MARÄ° YAPI
Caminin mimari planı bir dikdörtgendir. Derinlik kıbleye doğrudur. Yapı sahile doğru uzanmıştır. Bu tür binalarda olduğu gibi kagir duvarlar ve Ahşap çatılıdır. Ana giriş kapısı kıble ekseninde olup batı cephelidir. Bir bodrum kat üzerine oturtulan cami kapalı bir son cemaat yeri ve harimden meydana gelir. Caminin cadde tarafında avlusu yoktur. Caddeden iki üç basamakla direk son cemaat yerine girilmektedir. Ana mekan sekizgen kesitli yedişer ahşap sütunla derinliğine üç nefe bölünmüştür. Sütunlar üst kattaki mahfili taşırlar. Diğer bir deyişle yapının kuzey ve güneyi iki katlı olup orta nef yüksek tavanlıdır. Duvarlar dışarıdan kesme taş örgüsüne benzemektedir. Daha sonra bu duvarlar taraklı mozaikle kaplanmıştır. Caminin üç cephesinde iki sıra halinde dikdörtgen biçimli ve kesme taş söveli pencereler bulunur.
Harim bölümünün ahşap tavanı boydan boya kalın çıtalarla kaplanmış olup iç içe geçen baklava dilimler biçimindedir. Bazı yerlerde kare şeklinde çerçevelenirken bazı yerlerde çiçeklenmiştir. Caminin mihrabı beyaz ve siyah mermerlerle yenilenmiştir. Minberin köşk kısmında sekizgen bir külah bulunur.
Camiler
