Erenköy Mihran Efendi Köşkü; İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasında Kadıköy Erenköy semtinde deniz kıyısına yakın bir mevkide inşa edilmiştir. Mimarı ve kesin inşa tarihine ait bir kayıt yoktur. Köşk iki katlı, kuleli bir ahşap köşktür. Verandalı, gölgelikli, kırma çatılı, veranda sütunları üzerinde açık balkonlu enteresan bir yapıdır. Köşkü ilk yaptıran veya ilk sahibi Kayserili matbacılık yapan Mihran Efendidir. Yanın kare planlı bir kulesi bulunmaktadır. Bu kulenin üstü sivri bir külah ile kaplanmıştır. Yapının kırma çatı olan çatısı pek İstanbul Köşk mimarisine uyan bir görünümde değildir. Balkonlardaki yüksek pencereler hep kepenklidir. Alt kat verandası üstündeki balkonu taşıyan sütunlar arasında güzel ve zarif ahşap işçiliği bulunmaktadır.Matbacılık yanı sıra bir de gazete sahipliği yapmıştır. Sabah gazetesi Sultan II. Abdülhamit dönemi ve sonrasında etkili bir gazete olmuştur. Gazetenin başarısından dolayı Sultan II. Abdülhamit’in ilgisine mazhar olmuştur. Mihran Efendi'nin çıkardığı Sabah gazetesi, son Meclis-i Mebusan'ın toplandığı günlerde İttihat ve Terakki yönetimine karşı yıllarca sert bir muhalefet yürüten Peyam gazetesiyle birleşti. Bu birleşme 12 Ocak 1920 tarihinde oldu. Peyam-ı Sabah adını alan gazetenin yönetimini de başyazar Ali Kemal üstlendi. Peyam-ı Sabah onun yönlendiriciliğinde, İttihat ve Terakki'nin ardılı olarak görülen Kuva-yı Milliye'ye karşı sert bir mücadele yürüttü. Bu çizgi Kurtuluş Savaşı döneminde 1919-1923 yılları arasında da değişmedi. 11 Eylül 1922'de Peyam-ı Sabah'ın adının yeniden Sabah'a dönüştürüldüğü belirtildi. Gazete başyazarı Ali Kemal Ankara’ya götürülürken İzmit ilinde halkın saldırısına uğradı. Bu arada hayatını da kaybetti. Gazete yayımını 12 Eylül 1922'den sonra bu adla sürdürdüyse de, kısa bir süre sonra Mihran Efendi Sabah'ı kapatarak Avrupa'ya kaçtı. Peyam gazetesinin verdiği "Peyam-ı Edebi" ekleri Peyam-ı Sabah tarafından da yayımlandı ve edebiyat çevrelerinde ilgi gördü. Ankara'da, Peyam-ı Sabah'ın yayınlarını alaya almak amacıyla, Aka Gündüz tarafından Anadolu'da Peyam-ı Sabah adıyla bir mizah gazetesi yayımlandı. Yapı son dönemlerinde Doktor Neşet Osman Bey tarafından satın alındı. Bu dönem içinde restore edildi. Doktor’un aile mirasçıları tarafından konut olarak kullanılmaktadır. Yapının güncel fotoğrafı Özgül Karadeniz tarafından çekilmiştir.
Anadolu Yakası Köşkleri
