Cemil Molla Köşkü; İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasında Kuzguncuk ile Beylerbeyi Tüneli arasında ve Nakkaştepe Mezarlığı'nın sol tarafındaki koru önünde 1885 tarihlerinde Cemil Molla tarafından yaptırılmıştır. 1885 yılında, Şeyhülislam Üryanizade Ahmet Esat Efendi'nin torunu, şair Süleyman Bey'in oğlu Mahmut Cemil Efendi tarafından yapılmıştır. Kendisi Cemil Molla ismi ile meşhurdu. Köşkü yaptırdığı zaman 22 yaşında idi. Kısa bir dönem adliye nazırlığı yapmış ve 1941'de vefat etmiştir. Aile kabristanındaki kabrinde şahidesi yoktur. Beyaz Kuleli Köşk diye bilinen yapının arazisi içinde beş köşk daha vardı. Mimarı, İtalyan Sinyor Albeti'dir. Kapıları masif cevizden, kapı tokmakları fildişindendir. Tavanları ve duvarları oymalarla süslenmiştir. Kalorifer tesisatı dahi vardır. Elektriğini jeneratörden temin ederdi. Diğer köşkler bugün mevcut değildir. Bunlardan biri, bahçe kapısı girişinde bulunuyordu, beş odalı kargir bir yapı idi. Sol tarafta ise iki katlı, altı odalı ahşap bağ evi mevcuttu. Bir diğeri de Sultan II. Abdülhamit'in tahta geçtikten sonra, hocası Ahmet Esat Efendi'yi Şeyhülislâm yaptıktan sonra hediye olarak verilen ve Tiryal Kadın Sarayı denilen köşktü. Bu köşk daha sonra Orta köşk adını almış olup üç katlı ve kırk dört odalı ahşap bir yapı idi. Abdülaziz devrinde Tiryal Kadın için bahriye marangozhanesinde kırk gün içinde hazırlanarak inşa edilmiştir. Bu sade görünüşlü yapı daha sonra I. Dünya Savaşı yıllarında Kızılay'a tahsis edilmiş ve daha sonra da tütün deposu olmuştur. 1940'lı yıllarda yıktırıldı. Şeyhülislam Esat Efendi'nin ayrıca sahilde bir yalısı ve bu yalının yanında da tamamen ceviz ağacından 1860 senesinde yapılmış bir mescidi vardı ki, minaresi ilginçtir. Yalı son senelerde beton olarak yeniden yapılmıştır. Köşkün güncel fotoğrafları Özgül Karadeniz tarafından çekilmiştir.
Anadolu Yakası Köşkleri
