Topkapı Kara Ahmet Paşa Sibyan Mektebi
Gazi Kara Ahmet Paşa Sıbyan Mektebi; İstanbul Suriçi Topkapı sur kapısı girişinde 1555 tarihinde Gazi Kara Ahmet Paşa külliyesi içinde Mimar Sinan’ a inşa ettirilmiştir. Külliye Gazi Kara Ahmet Paşanın idam edilmesi ile yarım kalmıştır. İlerleyen yıllarda aile fertlerince tamamlanmıştır. Arnavut devşirmelerinden olan Kara Ahmet Paşa sarayda yetişmiş, kapıcıbaşı olarak dışarı çıkıp sonra yeniçeri ağası, Rumeli Beylerbeyi olmuş ve ikinci vezir iken 27 Temmuz 1552 de Temeşvar’ı zapt etmiş. Bundan dolayı da Osmanlı tarihinde Temeşvar Fatihi olarak tanınmış. Kanuni Sultan Süleyman’ın kız kardeşi Fatma Sultan ile evlenmiş. Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan’ın eşi Rüstem Paşa’nın sadrazamlıkta bulunduğu günler de Rüstem Paşa, kayınvalidesi Hürrem Sultan’ın kışkırtmaları ile Şehzade Mustafa’nın tahtı ele geçirmek için fırsat kolladığına dair bir rapor hazırlar. Ve o rapora göre 6 Ekim 1553 günü Konya Ereğli’sinde, babasının çadırı içinde boğdurularak öldürülür Mustafa. Yeniçeriler, olayı bir cinayet sayarak Sadrazam Rüstem Paşa’nın cezalandırılması için eyleme geçerler. Aynı gün Paşa azledilir. Yeni sadrazamsa Kara Ahmet Paşa’dır.
1554’de caminin yapımına başlanır. Ancak sadrazamlıktan azledilmeyi içine sindiremeyen Rüstem Paşa fırsat kollamaktadır. Rüstem Paşa’nın aleyhinde yaptığı bilgilendirme ile azledilir ve idam edilir. Yaptırdığı camiyi görme fırsatı dahi bulamadan 29 Eylül 1555’de boğdurularak öldürülür Kara Ahmet Paşa. Yapımına bir süre ara verilen camii, medrese, türbe ve sıbyan mektebi ile birlikte 7 yılda tamamlanır. Büyük usta Mimar Sinan’ın eseri olan camii, 17. ve 18.yüzyıllar sonunda iki defa tamir görür. Külliyenin güney batısında bulunan sıbyan mektebi yığma taş bir temel üzerine oturur. Temel su batmanından sonra dışa doğru ufak bir konsol üzerine duvarlar yükselir. Duvarlar bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla olarak inşa edilmiştir. Çatının ahşap ve kirpi saçaklarla örtüldüğü düşünülmektedir. Sıbyan mektebi uzun yıllar farklı fonksiyonlarla kullanıldığı için binanın orijinal öğeleri bozulmuştur. Pencereler klasik Osmanlı sıbyan mekteplerinde görülen sövelerle dikdörtgen pencereler bulunmaktadır. Üsküdar’daki Rüstempaşa ve Çinili Sıbyan Mekteplerinde görüldüğü üzere binaya avludan giriş yapılmaktadır. Bina yeni onarılmış ve kullanılmaktadır.

Sibyan Mektepleri

Turan Akýncý Kitaplarý