Mihrimah Sultan Sıbyan Mektebi; İstanbul Suriçi Fatih Edirnekapı Fevzi Paşa caddesine cepheli olarak Mimar Sinan tarafından yapılan külliye 1565 tarihinde inşa edilmiştir. Külliye aynı zamanda da tarihi İstanbul Surlarına bitişik olup Edirnekapı sur kapısının yanındadır. Mihrimah Sultan külliyesi, camii, on yedi odalı medrese, sıbyan mektebi, hamam, türbe ve arasta dükkanlarından meydana gelir. Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı olan Mihrimah Sultan aynı zamanda Sadrazam Rüstem Paşa'nın da karısıdır. Mihrimah Sultan tarafından İstanbul Üsküdar ve Edirnekapı'da birer külliye yaptırılmıştır. Her iki külliyede de Sıbyan mektebi bulunmaktadır. Sıbyan Mektebi bugünkü İlkokullara karşılık gelmektedir. Sıbyan Mektebi külliyenin batısında bulunmaktadır. Yapı almaşık denilen taş ve tuğla karşımı bir yapıdır. Yapı muntazam formlu kesme taş ve üç sıralı tuğla ile örülmüştür. Dersanesi üst kattadır. Dersaneyi aydınlatan büyük yuvarlak kemerli pencereler bulunmaktadır. Bu pencereler cephede ikişer adettir. Kare formlu olan yapı Osmanlı Sıbyan Mektebi türüne uyum gösterir.
Bir çok sıbyan mektebinde görülmeyen kubbeli bir çatı bulunmaktadır. Kubbe kurşun ile kaplanmıştır.
Camii ve Sıbyan Mektebi 1894 depreminde ağır bir tahribat geçirmiştir. Her ne kadar aslına uygun bir tamirat olsa da Camide aslına uygun kalem işi kalmamıştır. Cumhuriyet devri İstimlakların da ise Arasta çarşısındaki dükkanların bir çoğu yıkılmıştır. Külliyenin yapıldığı alan tepe olmasına karşın, Mimar Sinan burada caminin kotunu yukarda tutmuştur. Dükkanlar Feyzi Paşa Caddesine cepheli olmasına karşın, cami iç avlusu ve harimin bulunduğu ana mekan Fevzi Paşa caddesinden 3-4 metrelik bir merdivenle camii kotuna çıkılır Buna benzer uygulamalar Üsküdar Mihrimah caminde, Eminönü Rüstempaşa caminde ve Kadırga Sokollu Mehmet Paşa camilerinde görülür.
Sibyan Mektepleri
