Üsküdar Mihrimah Sultan Medresesi
Mihrimah Sultan Medresesi; İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasında Üsküdar meydanına cepheli olarak 1547 tarihinde Mimar Sinan’a inşa ettirilen Mihrimah Sultan Külliyesinin bir yapısıdır. Cami avlusuna açılan yüksek ve muhteşem kapısı üzerinde kitabe yoktur. Kapının iki yanına birer mihrapçık yapılmış olup üst kısmı kavsaralıdır. Kemeri kırmızı ve beyaz mermerden yapılmıştır. Buradan, ortasında güzel, mermer bir şadırvan olan dikdörtgen şeklindeki avluya girilir. Kapının tam karşısında dershane bulunmaktadır. Avlunun iki uzun cephesi üzerine 14 oda yapılmıştır. Odalarda üçer pencere, ocak ve dolap yerleri mevcuttur. Kapının, odaların ve dershanenin önünde, mermer sütunların taşıdığı kubbeli bir revak vardır. Sütun başlıkları baklavalıdır. Kare plânlı dershane tek sağır kubbeli olup dört köşesine küçük yarım takviye kubbecikleri yapılmıştır. Beş pencereden ışık alır. Kapısı üzerinde kitabe yoktur. Otuz dokuz kubbesi kurşun ile kaplı olduğundan Kurşunlu Medrese ismiyle de anılan bu yapı 1547'de Mihrimah Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmış olup muntazam kesme taştan inşa edilmiştir. Medrese set üzerine oturtulmuş olduğundan deniz tarafındaki cephesi çıkmalı taş payandalarla takviye edilmiştir. Eskiden bu taraftaki merdivenli kapıdan mollalar geçerek, bugün mevcut olmayan imarete gidip yemek yerlerdi. Üsküdar'a büyük değer kazandıran bu klâsik Türk mimarîsi üslûbundaki güzel yapı Cumhuriyet döneminde uzun bir müddet Çocuk Dispanseri ve Ruh Sağlığı binası olarak kullanılmıştır. Şimdi özel bir tıp merkezi olarak faaliyet göstermektedir. Medresenin ilk müderrisi İmamzade Mehmet Efendi olup bu göreve medresenin tamamlandığı yıl yani1547 tarihinde atanmıştır. Bunu, Şemsettin Ahmet Efendi, Arapzade Mehmet Efendi, Şah Mehmet Çelebi, Hacı Muradzade Dursun Efendi, Şeyhülislâm Çivizade Mehmet Efendi ve diğerleri takip etmiştir.
Mihrimah Sultan Vakfiyesi'ne göre, medresede normal günlerin dışında şer'i özrü olmaksızın öğrenimi devam eden müderrise günde 50 akçe ödeneceği yer alır. Öğrenciler arasında en bilgili olanına günde 5 akçe, medresede talebe olan ve geçerli özürü olmaksızın dersi terk etmeyen 14 talebenin her birine günde 2'şer akçe, sabah namazından önce kapıyı açarak yatsıdan sonra kapayacak kapıcıya günde iki akçe ve temizlik işlerine bakan ferraşa günde bir akçe verilmesi şart koşulmuştu.

Medreseler

Turan Akýncý Kitaplarý