Nurettin Üçbaş Medresesi; İstanbul Suriçi Fatih Atikali mahallesi Saray Ağa Caddesine cepheli olarak 1530 tarihinde Mimar Sinan tarafından inşa edilmiştir. Medresenin banisi Müderris Nurettin Hamza Efendi tarafından yanındaki mescit ile beraber inşa edilmiştir. 1729 tarihli Balat yangınında harap olduktan sonra yenilenmiş, ayrıca 20. yüzyılda da onarım geçirerek bazı değişikliklere uğramıştır. Başlangıçtaki mimari özelliklerini büyük ölçüde kaybettiği anlaşılan medresenin en azından konumu ile bazı mimari ayrıntılarının zaman içinde korunduğu tahmin edilebilir. Mescitle bir bütün teşkil eden medresede açık avlulu Osmanlı medreselerinin sakıflı varyantı uygulanmıştır. Medreseyi oluşturan birimler talebe hücreleri mescidin doğusunda yer alan, yamuk planlı avluyu üç yönde kuşatmakta, söz konusu birimlerin kapıları, revak yerini almış olan ahşap direkli ve sakıtlı sundurmaya açılmaktadır. Mescitle medresenin ortak olan girişi kuzeyde bulunmakta, girişin solunda, medrese kanadına bitişik olarak mescidin bodur minaresi yükselmektedir. Medrese birimlerini örten beşik çatı sundurmanı ile bütünleşmiştir. Medresenin cadde üzerindeki cephesinde, kesme taş sövelerin çerçevelendiği, dikdörtgen açıklıklı pencereler ile talebe odalarının ocaklarına ait kare kesitli bacalar sıralanır. Mütevazı bir yapı olan Üçbaş Medresesi, Anadolu Türk mimarisinde, 12. yüzyıllardan itibaren varlıkları tespit edilebilen, yanındaki cami veya mescitlerle ortaklaşa kullandığı bir avlu etrafında gelişen medreselerin geleneğine bağlanmaktadır.Atik Ali Mahallesi, 1348 ada 30 parselde bulunan Üçbaş Nurettin Hamza Medresesinin rölöve, restitüsyon, restorasyon projeleri hazırlatılmış ve Ağustos 2012 tarihinde Koruma Kurulu tarafından onaylanmıştır. Onaylı projeler doğrultusunda hazırlanan mühendislik projeleri ile yapının projelendirme hizmeti tamamlanmıştır. Küçük bir cami olmasına rağmen ruhaniyetinin çok olduğu kabul edilir. Kapısının üzerinde yapım tarihi olarak 1523 yazılıdır. Saray Ağası Sokak üzerinde oldukça sade yapıda bir camidir. Duvarları, minaresi kargir, çatısı ahşaptır.
Medreseler
