Tepebaşı İngiltere Elçilik Sarayı
Beyoğlu Tepebaşı Meşrutiyet Caddesi No. 34 adresinde bulunan İngiltere Elçilik Sarayı 1850 yılında inşa edilmişti. "Pera House" olarak da adlandırılan bu sarayın yapımına 21 Ağustos 1844'te başlanmış ve altı yıl sonra 1850 tarihinde bitirilmişti. Birleşik Krallık İstanbul Büyükelçiliği 25 bin metrekarelik bir park içinde kurulmuştu.
1801 yılında ilk Ä°ngiliz ElçiliÄŸi, Sultan III. Selim döneminde büyükelçi Lord Elgin tarafından inÅŸa edilmiÅŸti. Otuz yıl kullanılan ahÅŸap bina 3 AÄŸustos 1831'de çıkan Büyük BeyoÄŸlu Yangını'nda tamamen yanmıştı. O dönemde Osmanlı Ä°ngiliz iliÅŸkilerinde büyük geliÅŸmeler yaÅŸanmaktaydı ve bundan dolayı da daha kapsamlı bir sefaret binası inÅŸa edilmesine karar verilmiÅŸti. 

1840'lı yıllarda MeÅŸrutiyet Caddesi üzerindeki bugünkü arazi satın alınmıştı. 1844 yılında Büyükelçi Sir Charles Barry döneminde, Ä°ngiliz mimar William James Smith bir proje ile Londra'dan Ä°stanbul'a gönderilmiÅŸ ve elindeki projeyi uygulamaya baÅŸlamıştı. 1850 yılında büyükelçilik yeni binasına taşınmış ve Sarayın inÅŸaatı Ä°ngiliz Devletine 83 bin sterline mal olmuÅŸtu. "Pera House", Galatasaray, Tepebaşı, Kamerhatun ve AynalıçeÅŸme semtleri arasında bulunan bir parka kurulmuÅŸtur. Sefaretin etrafı yüksek ve güvenli duvarlarla çevrilmiÅŸtir. BeyoÄŸlu'nun yoÄŸunluÄŸu ve gürültüsü içinde bu yeÅŸil alan bir huzur adası gibidir. Yapı, 1.500 metrekarelik bir taban alanına sahip olup üç katlıdır. Sarayın yapı malzemesi olarak kesme taÅŸ kullanılmıştır ve özenli bir cephe mimarisine sahiptir. Saray, klasik planlı bir bina olup her iki yönde de giriÅŸ kapısı bulunmaktadır.  Yapının dış cephesi üç katlıdır ve simetrik bir cephe ile pencere düzenine sahiptir. GiriÅŸ katı dış duvarlarında derzli bir kesme taÅŸ işçiliÄŸi görülmektedir. Batı cephesinde her katta 13 pencere vardır. 19. yüzyıl mimarisinde çok yaygın stil, bu binada da uygulanmıştır. En üst kat pencereleri dikdörtgen olup üzerlerinde düz alınlıklar vardır. Orta kat pencereleri daha büyük olup üzerlerine dairesel alınlıklar yerleÅŸtirilmiÅŸtir. GiriÅŸ katı pencerelerinin üstü ise yuvarlak kemer ÅŸeklindedir. Böylece her kat penceresi farklı formda olmuÅŸtur. GiriÅŸ katında ortadaki pencere yerine ise kapı tasarlanmıştır. Batı kapısı üstünde ise birinci kattaki kabul odasının balkonu vardır.

Yapı planı dikdörtgendir ve ortasında ise avlu yer almaktadır. "Palmcourt" adı verilen bu avlu ana giriÅŸten içeri girince ilk görülen mekândır.  Sarayın tam ortasında dikdörtgen bir konuma sahiptir ve üç kat yüksekliÄŸindedir. Avlu giriÅŸ katından bir metre kadar aÅŸağıdadır ve burada aynı zamanda kabuller ve toplantılar yapılmaktadır.  Siyah ve beyaz taÅŸlarla döşenmiÅŸtir. Saray koridorları ise iç avlu sayesinde aydınlık ve ferahtır, yuvarlak kemerli açıklıklar bulunmaktadır. Bu kemerli açıklıklardan her katta 16 tane vardır.

Yapının batı cephesinde Haliç manzarasına sahip olan tarafta ise sarayın kabul odaları vardır. Bu odalar yan yana beÅŸ tane olup büyükelçinin kabul ve toplantıları için tasarlanmıştır. Balo salonundan sonra yer alan köşe salon ise büyükçe bir toplantı odasıdır. Masa etrafında 28 koltuk vardır, yerde ise çok büyük ebatlı bir Ä°ran halısı serilidir. Salonun balo salonu ve Lady Ambassador odalarına baÄŸlantısı vardır, bu kapıların üst kısmında ise oldukça büyük alınlıklar görülmektedir. Salonda kuyruklu bir piyano bulunmaktadır, bu da orta çaplı müzik konserlerinin yapıldığını göstermektedir. Bu salonu batı cephesine bakan üç pencere aydınlanmaktadır ve toplantı masası üzerinde ise büyük ebatlı bir kristal avize asılıdır. 

Batı cephesine bakan ikinci mekan da"Lady Ambassador" odasıdır ve dekorasyonu tamamen Ä°ngiliz Anglikan düzenindedir. Salonda iki pencere vardır ve çok iddialı perdeler asılmıştır. Ä°ki pencere arasında mermer bir şömine ve üstünde tavana kadar uzanan altın varaklı bir ayna bulunmaktadır. Bu salonda kabuller için üç adet oturma grubu vardır. Duvarları ise tamamen ekru renktedir ve çok sayıda resim asılıdır,  ayrıca üstünde kraliyet arması olan çok deÄŸerli bir ayna da dikkat çekmektedir. Yerde yine büyük ebatlı bir Ä°ran halısı serilidir ve tavanda ise bir kristal avize görülmektedir.

Sefaret Sarayları

Turan Akýncý Kitaplarý