Beyoğlu Rusya Elçilik Sarayı
Beyoğlu, İstiklal Caddesi No. 225 adresinde bulunan Rusya Sefaret Sarayı mimar Gaspare Fossati tarafından 1845 tarihinde inşa edilmişti. Daha önce ahşap inşa edilen elçilik binaları pek çok kez yanmıştı. 6 Eylül 1838'de kâgir yapı inşaatına başlanmış ve 1 Aralık 1845 günü de tamamlanmıştı.
1492, Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki iliÅŸkilerin baÅŸlangıç tarihiydi. Rus Çarı III. Ä°van,  Sultan II. Beyazıt'a ilk imtiyaz mektubunu sunmuÅŸtu. Bundan sonra ise iki ülke belli tarihlerde geliÅŸmeleri bildirmek için karşılıklı elçiler göndermiÅŸti. 1700'lü yıllarda Rusya'nın Ä°stanbul'daki ilk büyükelçisi Petr Tolstoy olup yerleÅŸtiÄŸi yer ise BeyoÄŸlu bölgesindeydi. Bir Rum'un evini kiralamış ve elçilik temaslarını 30 yıl boyunca buradan yürütmüştü. 1735 - 1739 Osmanlı Rus Savaşı çıkınca elçi geleneÄŸe uygun bir ÅŸekilde Ä°stanbul'u terk etmiÅŸti. Bu dönemde kiralar ödenmeyince ev sahibi mülkünü satmak istemiÅŸ ve bu konuyu duyan Rus Devleti'de yapının etrafındaki çevre arazileri ile birlikte binayı da satın almaya karar vermiÅŸti. Ä°ki devlet arasında diplomatik iliÅŸki kalmadığı için Rusya adına Ä°stanbul'daki Ä°ngiliz Büyükelçi Everardo Fapner bu konuyla ilgilenmiÅŸ ve 1748 yılında yapının mülkiyeti Rusya'ya geçmiÅŸti. 
 
Bu konuda hassas olan Sultan III. Mustafa ise bu yeni düzene karşı çıkmış ve Osmanlı Rus savaşı baÅŸlamıştı. Osmanlı Devleti bu savaşı kaybetmiÅŸ ve 1774 tarihinde Küçük Kaynarca AnlaÅŸması imzalanmıştı. Bunun sonucunda ise Rusya Ä°stanbul'da devamlı bir büyükelçi bulundurma hakkı elde etmiÅŸti. 

27 Eylül 1767'de Beyoğlu'nda çıkan yangında birçok sefaretin yanı sıra Rusya sefareti de yandı. İşlemleri yürütebilmek için Narmanlı Han'ı kiralamışlardı. Bu dönemde Rusya Büyükelçisi Yakov Bulgakov Büyükdere'de deniz sahilinde bulunan büyük bir araziyi İngiltere Büyükelçisi Ensley'den satın almıştı. Bu arazi halen Rusya Devleti'nin mülkiyetindedir.

3 AÄŸustos 1831'de ise Büyük BeyoÄŸlu Yangını yaÅŸanmış ve Tophane'de kalan Venedik Sarayı dışındaki tüm sefaret binaları yok olmuÅŸtu. Rusya sefaret binaları da bu yangından nasiplerini almışlardı.  BeyoÄŸlu Caddesi üzerinde kül olan binanın yerine bir Rus Sarayı inÅŸa edilmesine karar verilmiÅŸti. Rus Çarı, Ä°stanbul'daki Rus Sarayı için bir milyon ruble bütçe harcanmasına onay vermiÅŸti.

Gaspare Fossati, mimar olarak Rusya'ya gitmiÅŸ ve orada çeÅŸitli binalar inÅŸa etmiÅŸti. Rusya'da kaldığı dört yıl boyunca Rus asilleri için köşkler ve kasırlar hazırlamış 1836'da Petersburg'da saray mimarı unvanını almıştı. "Petersburg Asilzade Meclisi"  binası ise Rus baÅŸkentinde yaptığı en önemli eser olmuÅŸtu. 11 Aralık 1836'da Rus Devleti, Rus Sarayı inÅŸaatını gerçekleÅŸtirmesi için 3 bin ruble maaÅŸ tahsis edip onu Ä°stanbul'a göndermiÅŸti. Mimar Fossati BeyoÄŸlu'ndaki arsayı incelemiÅŸ ve mevcut parsel ufak olduÄŸu için komÅŸu arsaların da satın alınarak sefaret arazisinin büyütülmesini istemiÅŸti. Mevcut arsa üzerinde bulunan postane ve kançılarya da binaları yıkılmış ve arazi temizlenmiÅŸti. Yapı adası Ä°stiklal Caddesi'ne cepheli bir yamaçta inÅŸa edilmiÅŸ olup arazi olarak 7.945 metrekaredir. Rusların inÅŸaat yaptıkları parselin BeyoÄŸlu Caddesi'ne baÄŸlantısı hemen hemen yok gibiydi,  çünkü cadde tarafında baÅŸkalarına ait dükkânlar bulunmaktaydı. Bu da sefaretin cadde ile olan iliÅŸkisini azaltmaktaydı.

Mimar Fossati 6 Eylül 1838'de projeyi bitirmiş ve bu çizimlere göre inşaata başlanmıştı. Rusya Devleti, İstanbul Sefaret Sarayı'nın oldukça görkemli olmasını istemekteydi. Yurt dışından malzeme ve usta getirilmesine karar verilmişti, inşaat komisyonu üyesi Pisani Avrupa'ya gönderilmişti. İtalya'dan pencere camı ve dekorasyon mermerleri satın alınmış, Fransa'dan duvar kâğıtları, bronzlar, ipekler, aynalar, avizeler ve kıymetli ahşap kaplamalar getirilmişti. Saraya konmak üzere mitolojik heykeller İtalya'da yaptırılmış ve bir paratoner sipariş edilmişti. Mimar Fossati sarayın inşası için önemli bir teknik kadroya da ihtiyaç duydu.

Sefaret Sarayları

Turan Akýncý Kitaplarý