Divanyolu Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa Sebili
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Sebili; İstanbul Suriçi Çemberlitaş Divanyolu Caddesi üzerinde bulunan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa külliyesi içine Kaptan-ı Derya ve Sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından 1683–1690 yıllarında inşa ettirilmiştir. Külliyenin dershanesi üzerindeki kitabeden öğrenildiğine göre, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın oğlu Ali Bey tarafından Mimar Hamdi’ye yarıda kalan külliyeyi yaptırmıştır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Sultan IV. Mehmet (1648–1687) döneminde Kaptan-ı Derya ve Sadrazamlık yapmış önemli bir devlet adamıdır. Sebil yapı topluluğunun medresesinin doğusunda bulunmaktadır. Kesme küfeki taşı ve dairesel planlı olarak yaptırılmıştır. Doğuya bakan cephede metal şebekeler bulunmaktadır.
KÃœLLÄ°YENÄ°N BANÄ°SÄ°

Merzifonlu Kara Mustafa PaÅŸa,1635 yılında doÄŸmuÅŸtur.  Mustafa PaÅŸa Osmanlı padiÅŸahı Sultan IV. Mehmet döneminde 3 Kasım 1676 - 15 Aralık 1683 tarihleri arasında yedi yıl sadrazamlık yapmıştır. 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı ve 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşında kazandığı baÅŸarılara raÄŸmen, II. Viyana KuÅŸatması ile özdeÅŸlemiÅŸ olan sadrazamdır ve kuÅŸatmanın hüsranla sonuçlanması üzerine idam edilmiÅŸtir.

1672-1677'de Lehistan Seferleri sırasında Osmanlı orduları serdar-ı ekremliğini önce Köprülü Fazıl Ahmet Paşa yapmıştır ama sonra Merzifonlu Kara Mustafa Paşa serdar olmuştur. Sonradan Kamaniçe Seferi olarak anılan 1672 yılı seferine Sultan IV. Mehmet de katılmıştır.

Kara Mustafa Paşa 3 Kasım 1676'da Edirne'de Sadrazam Fazıl Ahmet Paşa'nın ölmesi ile sadrazamlığa getirildi. Bu başarısızlık dolayısıyla Rus çarı anlaşmak için İstanbul'a bir elçi gönderdi. Sadrazam Kara Mustafa Paşa Ruslarla harp taraftarıydı ve bir sefer hazırlığına başlamıştı. Ama Çehrin kalesinden Rusların çekilip bu kalenin Osmanlılara tabi Kazak Hetmanı'na verilirse sulh yapılabileceğini bildirdi. Rus elçisi buna yanaşmadı. Rus elçisinin elinden nağme alınıp elçi Sultan huzuruna çıkarılmadan İstanbul'a gelmesinden 12 gün sonra Rus elçisi geri gönderildi.

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Avusturya seferine çıktıktan sonra diğer önde gelen paşalarla savaş divanı kurup Yanıkkale mi yoksa Viyana üzerine mi gidilmesini tartışmıştır. Birçok paşanın bu sene Yanıkkale'nin alınıp seneye daha iyi hazırlanılarak Viyana'nın üzerine gidilmesi fikrine karşı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Viyana üzerine gidilmesine karar vermiştir ve bunun üzerine Osmanlı ordusu Viyana'yı kuşatma altına almıştır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşanın amacı şehri teslim ile ele geçirmek böylece yeniçerilerin şehri yağmalamalarını önleyerek Viyana hazinelerini korumak idi. Böylece kuşatma uzadı. Bu da Polonya kralı Jan Sobieski komutasındaki 25.000 kişilik Lehistan ordusunun vakit kazanarak Viyana'nın imdadına yetişmesine sebep oldu. Haçlı ordusunun Viyana önlerine gelmesi üzerine askerleri siperlerden çıkararak kuşatmayı kaldıran sadrazam, savaş pozisyonu aldı. Haçlıların ilk saldırısı üzerine Osmanlı hatları yarıldı ve askerler kaçmaya başladılar. Bunun üzerine sadrazam ordunun tüm ağırlıklarını geride bırakarak Belgrad'a çekildi. Viyana bozgunu üzerine Sultan IV. Mehmet bir hatt-ı şerifle kapıcılar kahyasını Belgrat'a göndererek Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'yı idam ettirdi.

KÃœLLÄ°YE SEBÄ°LÄ°

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Sultan IV. Mehmet döneminde Kaptan-ı Derya ve Sadrazamlık yapmış önemli bir devlet adamıdır. Sebil yapı topluluğunun medresesinin doğusunda bulunmaktadır. Kesme küfeki taşı ve dairesel planlı olarak yaptırılmıştır. Doğuya bakan cephede metal şebekeler bulunmaktadır.

Sebiller

Turan Akýncý Kitaplarý