Zeynep Hanım Konağı; İstanbul Suriçi Fatih Beyazıt Darülfünun Caddesine cepheli olarak Zeynep Kamil hanım tarafından 1864 tarihinde inşa edilmiştir. Uzun yıllar İstanbul Üniversitesi tarafından kullanılmıştır. 1942 yılında çıkan yangında yok olmuştur. Üç katlı tarihi yapıdır. Konağın yerinde bugün İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri bulunur. Hattat Vahdeti Efendi tarafından 1864 yılında yazılmış kitabesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde sergilenmektedir. Kavalalı Mehmet Ali Paşanın kızı ve Sadrazam Yusuf Kamil Paşanın karısıdır. Zeynep Kamil Hanım, Mısır'da doğdu. Zeynep Hanım, 1845'de Yusuf Kamil Paşa ile evlenmişti. Bu evliliği istemeyen ve Kamil Paşayı da sevmeyen Abbas Paşa, Mısır Valisi olduktan sonra Yusuf Kamil Paşayı hapsederek Zeynep Hanımı boşamak zorunda bıraktı. Fakat Mustafa Reşit Paşanın araya girmesi ile Sultan Abdülmecit'in fermanıyla Yusuf Kamil Paşa İstanbul’a geldi. Bir süre sonra Zeynep Hanım da gelerek nikâhlarını yenilediler. Zeynep Kamil Hanımın çocuğu olmadı, kocasından sonra ölerek, Üsküdar'da kocasıyla birlikte yaptırdıkları Zeynep Kamil hastanesinin bahçesine ve kocasının yanına gömüldü. Zeynep Hanım ve kocası, zengin oldukları kadar cömert, hayırsever ve yoksulları kayıran insanlardı. Beyazıt'ta son zamanlara kadar Zeynep Hanımın adını taşıyan güzel ve büyük konakta zamanın edebiyatçı ve bilginleri toplanırlardı.Sultan Abdülaziz devrinde Yusuf Kamil Paşa ile Zeynep Hanım’ın evi olan konak, 1903-1909 arasında İstanbul’un ilk Müslüman yetimhanelerinden birisi ve sanat okulu olan Darü’l-Hayr-ı Ali’ye tahsis edildi. Mimar Vedat Bey konağın dönüşümünün gerçekleştirdi. 1909’da Darü'l Hayr-ı Ali lağvedilince konak, imparatorluğun Avrupa tarzındaki ilk yüksek öğrenim kurumu olan ve o yıl eğitim programı yeniden düzenlenen Darülfünun-u Osmani’ye tahsis edildi. Binada Ulum-ı Edebiye, Ulum-ı Şer’iye ve Fen bölümlerinde eğitim yapıldı. 1922 yılında Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından onarıldı. Darülfünun, Cumhuriyet devrinde İstanbul Üniversitesi’ne dönüştürüldüğünde kurulan Fen Fakültesi eğitime konakta devam etti. 1935 yılında içinde rasathane açıldı. Bina, 28 Şubat 1942’de çıkan yangında yandı. Yangından sonra konağın yerine Sedat Hakkı Eldem ve Emin Onat tarafından Fen ve Edebiyat Fakülte binaları inşa edildi.
Suriçi Köşkleri
