Beyazıt Mehmet Emin Ali Paşa Konağı

Döneminin en büyüklerinden olan Mehmet Emin Ali PaÅŸa Konağı, PaÅŸa’nın 1871 yılındaki vefatı üzerine, devlet tarafından ailesinden satın alınmıştır. Bir süre meÅŸihat  makamı olarak adlandırılan Åžeyhülislam makamı olarak kullanılmıştır. Daha sonra konak hanım sultanların ikametine ayrılmıştır. 1893 yılında ise mektebi Mülkiye’ye öğrenci hazırlayan Mercan Ä°dadisi adıyla okul olarak kullanılmıştır. Yine daha sonra Erkan-ı Harbiye yani Genelkurmay baÅŸkanlığı olarak kullanılmıştır. 1911 mercan yangınında ağır bir tahribata maruz kalmıştır. Bu tür konakların duvarları kagir olup kat döşemeleri ve çatı ahÅŸap olarak inÅŸa edilmekteydi. Yangın sonrası sadece duvarları kalan yapı zaman içinde yıkılmıştır.  Binadan geriye pek bir malzeme kalmamıştır.

Mehmet Emin Ali PaÅŸa, 1815 yılında doÄŸmuÅŸtur. Hali vakti yerinde olmayan bir ailenin çocuÄŸu idi. Babası Mısır çarşısının kapıcısı idi.  Osmanlı Devleti'nde Tanzimat Dönemi'nin Mustafa ReÅŸit PaÅŸa ve Keçecizade Fuat PaÅŸa ile birlikte en önemli üç devlet adamından biridir. Sultan Abdülmecit ve Sultan Abdülaziz saltanatlarında 5 kez olmak üzere toplam 8 yıl 3 ay sadrazamlık yapmıştır. Ayrıca Londra BüyükelçiliÄŸi, Ä°zmir ve Bursa valiliÄŸi, Meclis-i Vala reisliÄŸi, Meclis-i Tanzimat reisliÄŸi ile birlikte toplam sekiz kez hariciye nazırlığı görevinde bulunmuÅŸtur. Mehmet Emin Ali PaÅŸa, Tanzimat devrinde 1871'e kadar çeÅŸitli mevkilerde Osmanlı idaresini ve dış siyasetini elinde tuttu. Bazen hariciye nazırı bazen de sadrazam olarak devlet idaresinin en üst düzeyinde bulundu. Devlet idaresini senelerce elinde tutan Âli PaÅŸa, her zaman için sultan'ın keyfi idaresine karşı koymaya çalıştı ve onun mutlak salahiyetini kısıtlamak amacını güttü.

İmparatorluk bünyesinde bulunan gayrimüslim halka eşit vatandaşlık hakkı ve bir çok imtiyaz tanıyan Islahat Fermani'nı hazırlayaran Mehmet Emin Ali Paşa, Kırım Harbi'nin ardından 30 Mart 1856'da imzalanan Paris Antlaşması'na fevkalede temsilci sıfatıyla katıldı. Etkin bir diplomat olarak Avrupalıların dikkatini çekti. Konferansta Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa devletler topluluğuna o zamanın tabirince Avrupa Birliği'ne katılmasını sağladı. Islahat Fermanıyla ve Paris Anlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünü sağlayabileceğine Avrupa devletlerinin Osmanlının iç işlerine gayrimüslim halkın koruyucusu bahanesiyle müdahalesini önleyebileceğini düşünüyordu. Paris Barış Konferansı ve anlaşmaya bağlayıcı bir hüküm olarak giren Islahat Fermanı'ndan dolayı Tanzimat'ın mimarı Mustafa Reşit Paşa'nın ağır eleştirilerine maruz kaldı. 1867'de Girit İsyanı sırasında adaya giderek titiz bir diplomasi ve Müslüman-Hristiyan dengesi uzlaşması fikrine dayanan bir reform programını Girit’te uygulamaya koydu. Girit’li Hıristiyanlara verdiği haklar ve Osmanlı askerinin, Türk bayrağı kalelerde kalmak şartıyla Belgrat başta olmak üzere Sırbistan'daki kalelerden çekilmesi kararına imza attığı için basından da çok şiddetli tepki gören Mehmet Emin Ali Paşa, tanzimatçılar arasında yol ayırımına sebep oldu. Yeni Osmanlılar adı ile teşkilatlanan grup, Mehmet Emin Ali Paşa’ya ve hükümete cephe aldı.

Girit olayları’nın çözümünde imparatorluk tebaası arasındaki din farklılığının hayata yansımaması için Fransız medeni kanununun alınmasını önermiÅŸtir. Son sadrazamlık döneminin en önemli icraatlarından biri de klasik Osmanlı medrese eÄŸitiminden vazgeçilerek hazırlanan 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi'dir. Osmanlıcılık projesinin geçerli olabilmesi için müslim-gayrimüslim karma eÄŸitimin en azından ortaokul düzeyinde gerçekleÅŸmesi gereÄŸini düşünüyordu. 1871 yılında öldüğünde naaşı Süleymaniye Camii haziresine defnedildi. Ölümünden sonra yazı takımlarını Prens Bismarck’ın satın aldırdığı bilinmektedir.  Yeditepe Ãœniversitesi Öğretim Ãœyelerinden Gözde Çelik’in‘’İstanbul tarihi yarımadasın’da Tanzimat dönemi kagir konakları’’çalışmasından alınmıştır.